საბა
ორბელიანი
ლუდოვიკო მეთოთხმეტესთან
ალოდინეს და...მეთხუთმეტე კაცად შევიდა.
ცამეტი
ლუდოვიკო კედლიდან იყურება.
ციცას
ეფერება ლუი მეთოთხმეტე.
ხალხს
ხმა დაუკარგა მეფის სიყრუემა,
მეფეს
ხალხზე უფრო კატა ეცოდება.
ხელმწიფემ საბას ნაუბარი მოისმინა რა:
- ოჰ...ოჰ...ოჰო!
- თქვა
და
თითქოს კიდეც ინანა.
მაგრამ
ამითი არაფერი გამოვიდა რა
(საბას
ხმა როდი წააგავდა კნავილს კატისას).
რაც
შეიტანა, ისევ ის გამოიტანა
იმ სახელგანთქმულ ვერსალიდან ელჩმან ქართლისამ.
- წვიმა
არ არი!
************საბას
კაბა დაუსველა რამ?!
- თოვლი
არ არი!
************საბას
თავი გაუთეთრა რამ?!
- ყინვა
არ არი!
************სულხან
საბას აკანკალებს რა?!
- რამ
დაასველა?!
************-
რამ დათეთრა?!
************************-
რა აკანკალებს?!
საქართველოა
************მისთვის:
****************წვიმაც,
********************თოვლიც
და ყინვაც!..
...მზე
ეთხოვება ალბათ ახლა ტურფა ტანძიას...
ეს
სიცხადეა, სულ-საბავ, თუ ფანტაზია?!
დედის
ცრემლები ყაყაჩოს და ბალახებს აწვიმს,
ალვის
ჩეროში სტირის დედა შვილს მოტაცებულს,
სტამბოლში შვილი დედას სტირის, - ჰყიდიან ყმაწვილს
(სჭვრეტენ
ჯვარის წინ
წმინდა ნინოს, მუხლზე დაცემულს).
- რამდენს
აფასებ მაგ პატარას?-ჰკითხა სპარსულად
საბამ სპარსელს და მოუთმენლად ელოდა პასუხს.
- უი,
ქართველი მეგონა და სპარსი ყოფილა!-
წარმოსთქვა ბალღმა, ყური მოჰკრა რა საბას სპარსულს.
- არა, პატარავ, ქართველი ვარ, ქართველი, გესმის?!
- უი,
დედასთან წამიყვანე, წამიყვან ძია?..
საბას
ცრემლები მოეძალა, ატირდა კაცი,-
თავის
ბალღობა გაახსენდა, თავის ტანძია.
ვით
ეს ყმაწვილი - საქართველოც ასე მცირეა,
საქართველოსაც, ვით ამ ყმაწვილს, ასე ჰყიდიან.
საფრანგეთს ვთხოვოთ:გვიშველოსო, - სასაცილოა!
შენი
ვახტანგი ლუდოვიკოს ფეხზე ჰკიდია.
ასე
ფიქრობდა სულხან-საბა ხელჯოხიანი.
მხარდამხარ საბას ის პაწია ბიჭი მოსდევდა...
- მოგწყინდა
განა უნაყოფოდ, ელჩო, ყიალი?
გულს
ნუ გაიტეხ! - მუხა კვლავაც შეიმოსება!
მე ისეთ
ქართველს
რა
ვუთხრა?!
ეს ჩემი ლექსი ბავშვებო,
არც
შემოდგომას
ეხება,
არც
სურათია ზამთრისა,
არც
გაზაფხულის
შეხება.
ეს
ლექსი გახლავთ აუგი,
მე
გამოვდივარ
ძაგებით,
იმ
თქვენი თანატოლების,
იმ
თქვენი ამხანაგების,
საუბედუროდ, რომელნიც
ისე აღზრდილნი არიან,
ქართულად
ხმას ვერ იღებენ,
რუსულად
-
გაგიხარია.
რუსულის
ცოდნა, იცოცხლე,
სახარბიელო რამ არის,
მაგრამ
ეს უნდა იცოდე,
მშობლიურია მთავარი.
ენა
არ გაწყენს არც ერთი,
უნდა
იცოდე რამდენიც,
მხოლოდ
არ უნდა დაჰკარგო
ქართული სიტყვის ნათელი.
მე
ისეთ ქართველს რა ვუთხრა,
რა
ვუთხრა ისეთ ამხანაგს,
ვინც
ვერ ახერხებს ქართულად
წერას, კითხვას და ლაპარაკს.
ვინც
არ იცის და არც უნდა
იცოდეს ჩვენი წარსული,
ვინც
ხმას ვერ იღებს ქართულად,
არც
სხვისი ესმის ქართული,
განა
იმისთვის იბრძოდნენ
წარსულში მამა-პაპანი,
დღეს
შვილმა აღარ იცოდეს
სისხლით დაცული ანბანი?
თუკი
წინაპარს შანთებით
ვერ დაავიწყეს ქართული,
თუ
დღესაც მღერის ქართველი
ფერეიდანში ფანდურით,
შენ
აქ რა ღმერთი გაგიწყრა,
ვინ
იყო შენი გამზრდელი?
შენი
გულისთვის დამიწდა
როცა ამდენი ქართველი?
მე
ისეთ ქართველს რა ვუთხრა,
რა
ვუთხრა ისეთ ამხანაგს,
ვინც
ვერ ახერხებს ქართულად
წერას, კითხვას და ლაპარაკს.
შენ რომ ქუჩაში ვაჟი გხვდება -
ყოველდღე
თითქმის;
ხან
მოწყენილი,
ხან
მხიარული...
ვაჟი
-
სიმაღლით
შენზე
ერთი მტკაველით დიდი, -
მძიმე
ნაბიჯით მოსიარულე, -
ის
როცა ფიქრობს, -
შენ
ხარ ხოლმე იმისი ფიქრი.
ღიმილი
შენი
არ გეგონოს მარტო შენი.
ცრემლსაც
ნუ ჩასთვლი
ნურასოდეს
შენ მარტო შენად.
ღმერთმა
ნუ ჰქნას და...
შენ
რომ იყო გადასარჩენი, -
თავს
არ დაზოგავს
ის ვაჟი შენს გადასარჩენად.
შენ
რომ ქუჩაში ვაჟი გხვდება -
ყოველდღე
თითქმის;
ხან
მოწყენილი,
ხან
მხიარული...
ვაჟი
-
სიმაღლით
შენზე
ერთი მტკაველით დიდი, -
მძიმე
ნაბიჯით მოსიარულე, -
შენი
ერთგული კაცია იგი!
- არაყი?
- ლუდი!
- ერთი?
- ერთი!
- ინებეთ!
- გმადლობთ!
ვჯდები კუთხეში...
გარეთ წვიმს...
. . .
გნატრობ...